Ben Hoogenboom

4 november 20218 augustus 2023

het gepeste kind

‘Ik ga niet meer naar school!’ Dit laatste komt er met een kreet uit. En dan is het stil. Een ongemakkelijke stilte die overgaat in zacht gesnik.

Paul is begin 50 en heeft een goede baan als IT specialist. Hoewel hij tevreden is met zijn leven, kampt hij al jaren met een gevoel van onzekerheid. Hij heeft een laag zelfvertrouwen en heeft het gevoel dat hij zich onnodig wegcijfert, waardoor hij carrièrekansen heeft laten liggen. Paul is een sympathieke en positief ingestelde man die het met iedereen goed kan vinden, maar zijn lage zelfvertrouwen begint hem steeds meer parten te spelen.

Ik ben met Paul in gesprek. Hij wil werken aan zijn zelfvertrouwen en wil het zeurderige gevoel van ‘er niet toe doen’ overwinnen. Paul kan goed reflecteren en analyseren, maar voelt dat hij dit probleem niet op een verstandelijke manier kan oplossen. Hij zou zichzelf het liefst ‘aan zijn haren omhoogtrekken uit het moeras’, maar beseft dat hij daar toch echt hulp bij nodig heeft.

Paul werd op de lagere school veel gepest. Hij denkt dat hier zijn gevoel van onzekerheid is ontstaan. Ik merk dat als hij hier over praat er een andere energie zichtbaar wordt. Hij praat zacht, is verdrietig en ook zijn lichaamshouding verandert in een timide en verlegen man. Als ik hem vraag wat hij voelt, antwoordt hij dat hij weer terug is bij dat ‘gepeste kind’.

Mag ik eens praten met dat gepeste kind?

Ik vraag hem of ik mag praten met dit gepeste kind. Hij kijkt verbaasd maar lijkt het ook wel spannend te vinden. Ik nodig hem uit om een andere plek te zoeken waar hij als gepest kind zou willen gaan zitten.
Hij staat op van zijn stoel en zonder verdere woorden zoekt hij een plek op de grond tegen de verwarming, waar hij met opgetrokken benen gaat zitten met zijn handen over zijn hoofd.
Ik draai mijn stoel naar hem toe en vraag hem hoe het gaat. Het blijft stil. Minutenlang spreekt hij geen woord. Ik voel de spanning van het verdriet en de eenzaamheid.

Ik ga niet meer naar school!

‘Ben jij het gepeste kind, waar Paul het steeds over heeft?’
Langzaam komt er beweging in het hoopje machteloosheid wat tegen de verwarming zit. ‘Ja, maar ik heb niks gedaan. Ik durf niet meer over het schoolplein te lopen, want ze zoeken me steeds op’. Ik ga niet meer naar school!’ Dit laatste komt er met een kreet uit. En dan is het weer stil. Een ongemakkelijke stilte die overgaat in zacht gesnik.

Je bent verdrietig en ik begrijp dat je niet meer naar school wil. Wat zou je wel willen?
‘Dat ze me met rust laten en niet steeds vervelende dingen naar me roepen. Ik wil gewoon met iedereen spelen. En ik wil dat ze me aardig vinden !’

Wat zou jij kunnen doen om aardig gevonden te worden? ‘Nou ja, ik weet niet, misschien meer opkomen voor mezelf en duidelijk zeggen wat ik leuk of niet leuk vind.’

Zou Paul je daarbij kunnen helpen?
‘Ja, hij moet niet doen alsof ik er niet ben. Ik ben een belangrijk deel in zijn leven. Voorlopig is hij nog niet van me af. Ik zou willen dat Paul me meer aandacht geeft en voor me opkomt als het nodig is’.

Je wil dat de volwassen Paul je aandacht geeft en je beschermt. Is dat wat je wil? ‘Ja, dan voel ik me veilig en kan ik de hele wereld aan’.

Ik vond het prettig om even met je gesproken te hebben. Dank je wel!
Zou je weer willen gaan zitten op de plaats van Paul?
Paul komt weer terug op zijn stoel en kijkt eerst nog wat onwennig en beduusd. Hij neemt de tijd om weer een balans te vinden en de energie van het gepeste kind in hemzelf te integreren. Hij is blij verrast dat hij zo concreet dit deel van hemzelf kon ervaren en is vast van plan om het kind in hem voortaan in bescherming te nemen en voor hem op te komen.

Ik neem afscheid van Paul. Het lijkt of hij met wat meer zelfvertrouwen de deur uit stapt.

(verkorte fictieve weergave van een voice dialogue sessie)

Ben Hoogenboom, directeur ZenCenter/ Centrum voor zingeving

9 oktober 20215 mei 2023

de stille kracht van communicatie

Woorden zijn een belangrijk onderdeel van communicatie. Maar stel dat je in een gesprek de woorden zou weglaten. Wat gebeurt er in de non-verbale onderstroom? Misschien vindt hier wel het meest essentiële deel van een succesvolle communicatie plaats.

Als coach of begeleider ben je natuurlijk bewust aanwezig en opmerkzaam in een gesprek. Dat lijkt zo logisch, maar oprecht 100% aanwezig zijn in het hier en nu en oordeelloos luisteren is niet altijd makkelijk. Vaak zijn we in gedachten al bezig om wat gezegd is te analyseren of een antwoord te bepalen. Of we hebben al een oordeel klaar over de situatie en een oplossing bedacht. Daarmee horen we een deel van het gesprek niet, waardoor misschien de echte essentie verloren gaat.

helende aandacht

De cliënt weet of voelt of hij onze onverdeelde oordeelloze aandacht heeft. Als die aandacht niet volledig in het hier en nu is, zal de cliënt zich inhouden en zich minder kwetsbaar durven opstellen. Aandacht is niet alleen een woord, maar in de uitoefening ook een stroom van helende energie. Je geeft onvoorwaardelijke aandacht en je ontvangt openheid en vertrouwen terug. De cliënt voelt dat zijn woorden zonder oordeel worden ontvangen en geaccepteerd.

stille open ruimte

De dynamiek tussen coach en cliënt speelt zich af in een stille open ruimte. Een ruimte die, vanuit de coach gezien, vrij is van waardeoordelen en verwachtingen. Alleen dan kan er iets bijzonders ontstaan. Het creatieve proces kan dan ongehinderd plaatsvinden.

Dat wat nodig is dient zich bijna als vanzelf aan. De open ruimte zal op een intuïtieve en creatieve manier antwoorden geven op vragen of ruimte bieden om nieuwe paden te verkennen.

sacrale ruimte

Het vraagt zelfkennis van de coach om oordelen en verwachtingen los te laten en zich over te geven aan de werking van de vrije open ruimte. Je zou het een sacrale ruimte kunnen noemen omdat je ruimte geeft aan een nieuwe dimensie, die alleen verschijnt als het veld open en vrij is en de energie ongehinderd kan stromen. Vanuit de stilte die je daar aantreft, maak je verbinding met een nieuwe dimensie of met het hogere.

Deze ruimte is ook een ontmoetingsplek op een dieper niveau. Een plek waar twee zielen elkaar kunnen ontmoeten van hart tot hart en er geen verschil meer lijkt te zijn tussen de coach en de cliënt.

de stille kracht van communicatie

De ‘open ruimte’ is niet alleen in een coach-cliënt relatie werkzaam. In alle vormen van communicatie als bv. ouder, leraar of leidinggevende is het oordeelloos waarnemen een stille kracht met een positieve uitwerking op meer acceptatie, begrip én heling.

Ben Hoogenboom/ Directeur Centrum voor zingeving

6 oktober 202113 oktober 2024

Kwetsbaar durven zijn

Het raakt me diep om jouw kwetsbaarheid te mogen zien. Het is niet breekbaar en soft, maar ongelooflijk krachtig. Zo puur en authentiek.

Ik weet nog dat je die muur om je heen had. Ik kon je niet bereiken. Je was ver weg in je eigen wereld. Mijn woorden bereikten je niet. Mijn hart bereikte je niet, maar toch voelde ik een onhoorbaar verlangen. Je verschuilde je achter je muur zodat je niet geraakt kon worden, uit angst om dat wat jou het liefste was kwijt te raken. Je verschuilde je achter de groep, achter bergen argumenten, achter ferme taal en achter stoere vrienden, zodat je niet opnieuw kwijt zou raken wat jou het liefste is. Ik hoorde niet jouw geluid, maar het lawaai waarin je kon vergeten en de pijn niet hoefde te voelen.

Ik geef je mijn vertrouwen in de hoop een glimp van je te zien. Ik geef je mijn openheid en accepteer je onvoorwaardelijk omdat ik achter die muur iets moois meen te zien. Ik wacht stil en zonder oordeel, met respect voor wat voor jou het liefste is.

Geleidelijk kom je naar me toe. Je durft kwetsbaar te zijn. Maar soms schiet je ook weer weg. Ik ben soms ongeduldig als je weer in je schulp kruipt. Ik wil je zo graag zien.

kwetsbaar echo van verlangen om heel en volledig te zijn

In jouw woorden hoor ik steeds vaker het verlangen doorklinken. Een echo om heel en volledig te zijn en ten diepste naar buiten te brengen wat jou het liefste is. Er is wel durf voor nodig om de muur te slechten, daarom doe je dat steen voor steen en langzaam wordt het verlangen om naar buiten te komen groter dan de angst om te verliezen.

Ik blijf zien wie je ten diepste bent en nodig je uit om ruimte te geven aan je woorden, aan je gevoelens, je verlangens, maar ook aan je pijn, je verdriet en gekwetstheid.

Langzaam komt jouw schat naar buiten

Langzaam vallen de verdedigingen weg en komt jouw schat naar buiten. Het is nog broos en aarzelend, maar er ontvouwt zich leven, passie, plezier, liefde en overgave aan jezelf, aan datgene wat jou het meest dierbaar is. Soms word je nog wel geraakt, maar je vlucht niet meer achter de muur. Je laat je nog wel raken maar het raakt je niet meer in je ziel.

Ik voel in deze kwetsbaarheid een onvoorwaardelijke overgave aan het leven. Samen geven we ons over en daarin voel ik ten diepste de verbinding met jou en met wat ons samen het meest dierbaar is.

Ben Hoogenboom, directeur ZenCenter/ Centrum voor zingeving

20 juni 20215 mei 2023

de magie van het moment

Er zijn van die momenten waarop het plotseling gebeurt. Momenten waarbij je opeens een diep gevoel van ‘levend zijn’ ervaart. In dit magische moment ervaar je hoe de ziel raakt aan het dagelijks bestaan.

Je herkent vast wel die momenten als je in de natuur bent en zo maar getroffen word door de schoonheid van een bloem of de kleuren van de ondergaande zon. Of als je luistert naar muziek, waarmee je opeens op een diepere laag geraakt wordt. Alsof jouw ziel samenvalt met dat unieke moment.

Als kind kon ik genieten van het waterleven in de vele slootjes op de kwekerij van mijn ouders. Languit lag ik aan de waterkant en genoot van alle beestjes die ik in het heldere water zag. Ik voelde me volledig gelukkig in dat unieke moment.

Later in mijn rol als coach heb ik veel bijzondere momenten ervaren in verdiepende gesprekken met cursisten. Gesprekken van ‘hart tot hart’ waarin alles samenviel en onze zielen zich leken te verenigen in dat unieke moment.

Deze unieke momenten kun je helaas niet bewaren of herhalen. Welke pogingen je ook doet om het weer te herbeleven, het lukt niet om weer datzelfde gevoel te ervaren. Het enige dat rest is een bijna woordeloze diepgekoesterde herinnering.
En dat is precies wat deze deze momenten zo kenmerkt. Ze zijn niet in woorden uit te drukken. Pogingen om het in onze taal te verwoorden stranden omdat we niet in staat zijn om die unieke belevenis woorden te geven. Het is voorbehouden aan dichters, schilders of musici die met een andere ’taal’ ons dichterbij deze ervaring kunnen brengen.

Het is een uitdaging om iedere keer weer opnieuw open te staan voor de magie en de betovering van het moment. Want dan, plotseling, als we het helemaal niet verwachten, is het daar: Het moment van je ‘levend’ voelen. Een moment van wakkere aanwezigheid in het hier en nu. Het unieke moment waarop de ziel samenvalt met het dagelijkse leven.

Ben Hoogenboom/
Geïnspireerd door het boek ‘De Magie van het dagelijks leven’ van Thomas Moore.

9 mei 20215 mei 2023

uitzoomen

We leven in een zelfgecreëerde bubbel. Onze bubbel is ingekaderd door onze meningen en overtuigingen. En die overtuigingen zijn zonder twijfel weer ingegeven door opvoeding, religie en levenservaringen. Deze overtuigingen bepalen het kader waarin we leven. Vanuit dat kader communiceren we ook met anderen en maken we kennis met andere meningen, visies en ideeën. Dat is verrijkend en tevens frustrerend.

Andere meningen kunnen botsen met onze waarheid. En omdat onze waarheid tevens een deel is van onze identiteit en eigenwaarde, houden we maar angstvallig vast aan onze kaders en blijven we ‘onze bubbel’ verdedigen.

Toch is het leerzamer om soms uit te zoomen en de verbinding of de confrontatie aan te gaan met andere waarheden. Waarom zou de ander niet zijn of haar waarheid hebben?

De wereld groter maken

Door uit te zoomen maken we de wereld groter. Als we van een afstand durven kijken naar al deze waarheden, zien we ook de betrekkelijkheid van onze eigen waarheid. We zien alle onderlinge verbindingen die ons realiseren waarom mensen vanuit hun eigen kaders denken en handelen. Uitzoomen geeft ons een betere kijk op het geheel en het systemische besef van onderlinge verbondenheid.

Toen ik 12 jaar was las ik een boek met de titel ‘100 wereldgodsdiensten’. In dat boek stond keurig geordend een overzicht van alle religies met alle verschillen en overeenkomsten. Het trof me dat ik, opgevoed in een redelijk streng katholiek gezin, zoveel oprechte en diepgewortelde waarden tegenkwam. Waarden die in essentie allen vanuit een en dezelfde bron voortkwamen, maar in de beleving zoveel verschillen vertoonden. Ze kwamen allen voort uit een diep spiritueel verlangen en een zoeken naar ankers waarmee je het leven houvast kon geven.

Verbinding op een diepere laag

Steeds probeer ik uit te zoomen. Overtuigingen en meningen vanuit verschillende invalshoeken te benaderen. Het helpt me om niet vast te blijven zitten in mijn eigen kaders. Door de wereld groter te maken voel ik me meer verbonden. Ondanks verschillende opvattingen ervaar ik op een diepere laag verbinding waarin we in essentie één zijn.

29 december 20205 mei 2023

meditatie bezieling

Ben je op zoek naar bezieling? Of wil je richting bepalen bij een loopbaankeuze? Deze meditatie kan je helpen om jouw oorspronkelijke bezieling weer te ontdekken.

Zoek een plek waar je rustig kunt zitten zonder afgeleid te worden. Sluit je ogen en richt je aandacht op jezelf.

meditatie, bezieling, ademhaling, wie ben ik, — meditatie bezieling

Ervaar bewust je lichaam. Je lichaam is een antenne, die heel goed de trilling voelt van jouw verlangen en bezieling. Maar misschien zit er nog wat ruis op, waar je je eerst doorheen moet werken. Begin om met ontspannen aandacht je lichaam waar te nemen.

zonder oordeel

Neem zonder oordeel waar wat je voelt en wat er in je opkomt, alsof je ontspannen kijkt naar een film van wat er zich in jouw lichaam afspeelt aan gedachten, gevoelens en emoties. Wees je ook bewust van fysieke waarnemingen, zoals spierspanning. Loop zo in gedachten door je hele lichaam.
Voel de beweging van je ademhaling. Merk op hoe je adem in en uit gaat in een ontspannen ritme. Welke gedachten en gevoelens worden zichtbaar zonder een oordeel te hebben op wat je waarneemt?

terug in de tijd

Stel je voor dat je enkele duizenden jaren terug gaat in de tijd. Je bent ergens in de oertijd beland en je zit met de stam waartoe jij behoort rond het vuur. Je hoort het knapperend vuur en je warmt je samen met de anderen aan de warmte van dit vuur. Neem de tijd om de sfeer van dat moment in te voelen. Wie ben jij in deze stam? Wat is jouw functie of rol in de stam? Wat doe je daar en waar word je om gewaardeerd?

Neem, de tijd om bewust te zijn van jouw rol. Ben jij een leider, een strijder of een rebel? Of ben je de moeder, de helper of de genezer? Misschien ben je wel een magiër, een dromer, of een ontdekkingsreiziger? Of ervaar je jezelf als de stille wijze? Voel wat helemaal bij je past en in welke rol of situatie jij je helemaal thuis zou voelen.

Welke archetypische rol bezielt jou het meest?

Kijk of je de energie van die rol ook in je hele lichaam kunt voelen en wat dit met je doet? Wat zijn woorden, beelden of gevoelens die daarbij opkomen.

En terwijl je je langzaam weer terug komt in het nu, kijk je of er gevoelens, gedachten of woorden zijn blijven hangen, die je meeneemt in het nu. Blijf zo even rustig zitten terwijl je nadenkt over wat je heeft bezielt. Waar ben je enthousiast van geworden? Welke inzichten heeft deze meditatie jou gebracht en welke betekenis heeft dit voor je huidige leven en werk?

13 september 20205 mei 2023

de mystiek van communicatie

Communicatie is méér dan woorden. Het is een verborgen wereld van gevoelens, emoties, gedachten en intuïtie

communicatie is meer dan woorden — De onderstroom in communicatie

Communicatie begint al met hoe we ons verhouden tot de wereld om ons heen. Hoe kijk en reageer je als mens naar de wereld? Hoe communiceer je met al het ‘andere’ buiten jou? We noemen dat ons wereldbeeld of mensbeeld dat zorgvuldig is opgebouwd uit ons karakter, opvoeding, overtuigingen en ervaringen. Onze communicatie met anderen is bij voorbaat al ingekleurd door het mensbeeld dat we in ons leven hebben opgebouwd. Dit beeld kan positief, kritisch of negatief zijn en is in de tijd ook aan verandering onderhevig. Het is als een dans, waarin we aantrekken en afstoten. Deze ‘dans’ met onze omgeving is voortdurend gaande. We kunnen het niet stopzetten. Misschien kunnen we tijdelijk op een berg gaan zitten of ons afzonderen van de wereld of van de mensen, maar zolang we leven is er communicatie en interactie met de wereld om ons heen. Misschien is deze interactie wel het leven zelf.

Hoe wij naar de wereld kijken is ónze werkelijkheid. En we houden ons graag vast aan deze werkelijkheid, omdat ze houvast biedt en enige zekerheid geeft aan wie we zijn. Anderen hebben weer hún waarheid en werkelijkheid . En zo is er een voortdurend spanningsveld met de wereld om ons heen. Als de wereld verandert, omdat bv. onzekere tijden zich aandienen, dan moeten ook wij onze opvattingen of ons mensbeeld bijstellen.

Communiceren met de ander

Als we in gesprek zijn met de ander worden onze opvattingen of overtuigingen nog meer uitvergroot en op de proef gesteld. In een split-second weten we of we ons op ons gemak voelen bij die ander of dat we op onze hoede moeten zijn. We noemen dat de ‘onderstroom’ in communicatie. We horen of zien het niet, maar het is er wel. Deze mystieke onderstroom bepaalt grotendeels ook het succes van onze communicatie. Overtuigingen of ervaringen uit het verleden projecteren we onbewust op onze gesprekspartners.

Is dit van jou of van mij…

Deze onderstroom is altijd heel subtiel of soms nadrukkelijk aanwezig in contacten met anderen. De ander werkt als een trigger die gevoeligheden in ons losmaakt. Daarom is het belangrijk dat we voldoende zelfkennis ontwikkelen om deze projectie tijdig te onderkennen en te weten of datgene wat we voelen iets van onszelf is of van de ander. Wellicht dat een dominante gesprekspartner iets in ons losmaakt waar we zelf graag iets meer van zouden willen hebben. Daarom kunnen ook lastige gesprekken met collega’s, klanten of partners zo leerzaam zijn.

Intuïtie in de onderstroom

Heb je wel eens het gevoel dat je een bepaalde weg in moet slaan, zonder dat je dit kunt verklaren? Of dat je een keuze maakt die jouw omgeving afwijst, maar het voor jou de énige weg lijkt te zijn? Jouw intuïtie of je ‘onderbuikgevoel’ speelt een belangrijke rol in communicatie. Het is een extra dimensie van (hoog)gevoeligheid die je vaak niet logisch kunt beredeneren, maar die toch heel krachtig kan bijdragen aan het succes van jouw communicatie. Zo kun je aanvoelen wat er speelt bij jouw gesprekspartner, zonder dat dit uitgesproken wordt en kun je sneller de essentie van een gesprek ontdekken. Voorwaarde is wel dat je er voor open durft te staan voor jouw intuïtie, maar ook nuchter blijft in de manier hoe je hier mee om gaat.

boeddhistische invalshoek

intuïtieve communicatie — Andere kijk op het mensbeeld

Het boeddhisme leert ons om nog een extra dimensie toe te voegen aan communicatie: ‘Het aanwezig zijn in het moment en bewust en aandachtig luisteren’. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar de ervaring leert dat maar een deel van onze aandacht bij de gesprekspartner is, omdat we intussen al weer nadenken over onze volgende stap in het gesprek. Daarmee missen we de essentie van de boodschap en luisteren we meer naar onze gedachten dan naar onze gesprekspartner. Met aandacht aanwezig zijn is een belangrijke grondhouding, die merkbaar meer voldoening en resultaat geeft.

Een ander aspect uit het boeddhisme is de bereidheid om met mededogen het gesprek in te gaan. Dat klinkt naar Westerse maatstaven misschien wat vreemd, maar het gaat er vooral om om de ander volledig als mens te zien, los van het feit of we iemand sympathiek vinden of dat iemand een andere mening is toegedaan.

Een niet eenvoudige uitdaging om vanuit zelfkennis , intuïtie en mededogen de ander tegemoet te treden. Een uitdaging die raakt aan kwetsbaarheid, maar een diepere en rijkere laag in onszelf wakker maakt en daarmee ook de kwaliteit van onze communicatie met anderen vergroot.

Ben Hoogenboom/ ZenCenter – Centrum voor Zingeving