Hoe nu verder

Soms weet je het even niet. Hoe nu verder? Je staat op een kruispunt van je leven en weet niet welke richting je op moet gaan. Hoe nu verder met je carrière of met je relatie? Of hoe verder na je pensioen of na een scheiding of verlies.

Je vraagt je misschien af hoe je om moet gaan met een lastige situatie of hoe je meer zingeving en plezier in je leven kunt brengen? Vaak heb je alle mogelijkheden al oeverloos in gedachten afgespeeld en kun je maar geen keuze maken of het lukt je niet om in beweging te komen.

De ratio helpt je meestal niet op zo een moment. Je blijft in je hoofd maar in kringetjes ronddraaien en komt niet tot een antwoord. Alle plussen en minnen heb je al diverse keren tegen elkaar afgewogen en het lijkt erop dat het rationele antwoord niet overeenstemt met je innerlijk voelen.

Belemmeringen

Vaak weet je van binnen wel welke richting je op wil, maar er zijn allerlei belemmeringen die je tegenhouden om de stap te zetten. Zo is er de angst om wat anderen zullen zeggen. De angst om gek of raar gevonden te worden en om niet buitengesloten te worden in de familie- of vriendenkring. Je bent misschien bang om buiten de gebaande paden te lopen of de angst om een flater te slaan en vrienden kwijt te raken als je een andere koers gaat varen.

Ook zelfvertrouwen speelt een rol in het maken van keuzes. Of eigenlijk te weinig vertrouwen in jezelf. Kan ik het wel? Is dit wel voor mij weggelegd? Stel dat het mis gaat? Stel dat ik het verkeerd zie en een foute keuze maak? Het is voor mij een te grote sprong of het is financieel niet haalbaar.

Dit zijn allemaal rationele, persoonlijke en emotionele argumenten. Maar het belemmert je misschien wel om te doen waar je hart om schreeuwt en welke weg je het liefst zou gaan.

Keuzes gaan gepaard met ongemak en spanning

Het maken van een keuze is niet altijd makkelijk. Denk niet dat je lekker relaxed, onderuit op de bank een keuze kunt maken. Keuzes gaan gepaard met ongemak en spanning. Het plaatst je buiten je comfortzone. Het brengt je buiten gebaande paden, die vragen om ontdekt en ontgonnen te worden. Vernieuwing brengt altijd onzekerheid, omdat je nooit zeker weet waar jouw keuze toe zal leiden.

Hoe ziet jouw ideaalplaatje er uit?

Stel dat je droomt over jouw toekomst. Hoe ziet het ideale plaatje er dan uit. Maak in gedachten een beeld van een ideale situatie met betrekking tot jouw werk, hobby’s, relaties of jouw bijdrage aan de wereld, alsof je naar een film kijkt. Misschien zijn er meerdere scenario’s die je in gedachten doorloopt. Probeer vrij te fantaseren, maak het groot en laat in dit stadium alle praktische, rationele of financiële bezwaren even buiten beschouwing.

Hoe ziet het er uit? Hoe zie je jezelf in deze situatie en hoe voel je je erbij? Misschien springt er iets uit waar je onverwachts warm voor loopt. Een beeld waar je lichaam enthousiast op reageert en waar je hart sneller door gaat kloppen. Een gevoel van wat zo bij jou past en waar je tegen alle verdrukking in toch voor wil gaan.

Van binnen naar buiten

Iets in jou weet het zeker! Dit is wat je wil doen of dit is de weg die je in wil slaan. En als het verlangen groter wordt dan de angst van alle belemmeringen, dan ga je er voor!

De volgende belangrijke stap is om het van binnen naar buiten te brengen. Van het gecreëerde ideaalplaatje in de veilige omgeving van je gedachten naar de realiteit van alledag. Maak het concreet door er met anderen over te praten. Vertel over jouw dromen, je gedachten, je verlangens en hoe je dit vorm wilt geven. Probeer jouw enthousiasme over te brengen naar anderen, zodat ze mee gaan denken met jouw plannen en je feedback kunnen geven. Dit levert vast weer nieuwe ideeën op, zodat jouw verlangen steeds meer bevestigd wordt en kan groeien.

Omgekeerd kan natuurlijk ook. Men kan ook negatief reageren op jouw ideeën. ‘Hoe kom je er bij, of dit gaat je vast niet lukken’. Neem alle feedback op een positieve manier ter harte en onderzoek of je jouw oorspronkelijke ideeën moet bijstellen.

Luister naar de fluistering van je ziel

Blijf trouw aan wat je diep van binnen voelt en durf ervoor te gaan. Luister naar de fluistering van je ziel, want wat werkelijk voor jou bestemd is, zal zijn weg naar jou vinden.

Ben Hoogenboom ZenCenter – Centrum voor Zingeving

In de inspiratiecyclus ‘Een goed gesprek’ organiseert ZenCenter inspiratiedagen in 2025.

21 maart 2025 inspiratiedag ‘Hoe nu verder’ Klik hier voor meer informatie. 19 september 2025 inspiratiedag ‘Innerlijke vrijheid’ Klik hier voor meer informatie.

29 mei 202419 februari 2025

De weg van de krijger

Toen ik ongeveer 15 jaar was, begon mijn zoektocht naar de zin van het leven. Dat is inmiddels ruim 60 jaar geleden. Een levensreis met uitdagende, verdrietige en ook intens gelukkige momenten. Het is een reis die ik kan vergelijken met de zoektocht naar de heilige graal of met de reis van de Alchemistvan Paulo Coelho, die op zoek ging naar de verborgen schat van zijn hart.

Ook de zoektocht naar het legendarische koninkrijk Shambhala is zo een mythisch voorbeeld. Shambhala is een verborgen rijk van geluk en welvaart waar alleen toegang werd verkregen door krijgers die bereid waren risico’s te nemen om de weg van fundamentele goedheid en mededogen te bewandelen.

Ik voel me een krijger op mijn levenspad. En dan bedoel ik niet de oorlogszuchtige krijger, maar de krijger die onverschrokken op zoek gaat naar de bron of de zin van het leven, met als wapens goedheid en mededogen. Althans ik doe een poging daartoe, want ik voel me soms een Don Quichot.Een idealist, die tegen de verdrukking in op weg gaat. Soms langs diepe ravijnen en in gevecht met vuurspuwende draken. En tegelijkertijd met een hart vol met gevoelens van onzekerheid, angst en het vaak ‘niet meer weten’.

Er moet méér zijn

Ik had een diep vertrouwen dat er méér moest zijn. Een vertrouwen dat eigenlijk op niets is gebaseerd. En toch ging mijn zoektocht naar dat ene onbekende, dat mij ooit ten deel zou vallen. Op zoek naar een magisch moment om een diepere laag van vervulling te ervaren. Is het een spiritueel verlangen naar het Goddelijke? Naar contemplatie of verlichting? Of is het een verlangen naar intuïtieve wijsheid of naar éénheidsgevoel.

In mijn zoektocht heb ik veel wegen bewandeld. Ik heb kennis gemaakt met praktische Westerse inzichten en spirituele Oosterse wijsheden. Mijn reis ging via het seminarie, omdat ik priester wilde worden naar bedrijfskundige uitdagingen in een zakelijke wereld.

Nadat ik geraakt was door de Boeddhistische levensstijl werd een combinatie van Oost en West zichtbaar in mijn trainingen over intuïtieve coaching en zingeving. Ik maakte werk van mijn krijgerschap en genoot van alle nieuwe ervaringen. Ik heb boeken verslonden, methoden bestudeerd, gemediteerd in kloosters, gefilosofeerd met collega’s en vrienden. Allemaal pareltjes van wijsheden, verdiepende gesprekken en bijzondere ontmoetingen waarin ik hoopte de ultieme wijsheid te ontdekken.

Soms moet het eerst donker worden voordat je het licht ziet….

Mijn zenleraar Ton Lathouwers bracht me verder naar mijn schat. Of eigenlijk liet hij de schat in mijzelf zien. Uitspraken als: ‘Als er voor jou geen plek meer is om te staan. Waar ga je dan staan?

Deze zen-Koan bracht me dicht bij mezelf. Er was geen uitweg meer om de zin van het leven buiten mijzelf te zoeken. We herkennen allemaal wel eens de momenten dat je het op wil geven en met je rug tegen de muur staat en er geen uitweg meer lijkt te zijn. Of dat je op het donkerste uur van je leven bent beland. En juist op zo’n moment breekt het licht door en het besef van een eindeloos vertrouwen en overgave aan het leven. Maar probeer het niet te pakken, want als je er naar reikt dan is het al weer weg. Ik kon alleen maar stil en ademloos toekijken, zonder verwachting en zonder oordeel.

van hart tot hart

Want het gebeurt meestal plotseling. Onverwachts. Een simpel gesprek, een ontmoeting of de glimlach van een kind waardoor je in je hart wordt geraakt. Of soms zo maar een zin uit een boek of een gedicht waarvan je ziel gaat zingen. Dit zijn de magische momenten tijdens mijn levensreis die alles de moeite waard maken. Die alle ellende en pijn weer doen vergeten. De magie zit ondubbelzinnig verpakt in elke gebeurtenis, elke stap en elke ontmoeting in het leven. Het ligt voor je. Als je stil durft te staan en met aandacht stil kunt zijn, dan zie je wat er voor je ligt en waar je bijna over struikelt. Dan zie je de schoonheid van het moment en de schoonheid van het leven.

Dat is wat ik me realiseerde als krijger. Er is geen weg naar het geluk, het geluk is de weg.

Ben Hoogenboom/ ZenCenter

8 februari 202419 februari 2025

rust zoeken in het hart van onrust

Kijk je er ook naar uit om een dagje heerlijk alleen te zijn? Rust zoeken en stilte, zonder de drukte van de wereld om je heen?

Je kijkt er misschien naar uit om even lekker in je uppie te ontstressen en van de rust te genieten. De werkelijkheid is vaak anders…

Het is niet makkelijk om alleen te zijn met jezelf. De eerste uren wentel je je misschien in een weldadige rust, maar al snel kan je op een onaangename manier op jezelf teruggeworpen worden. Je raakt in een sombere bui en onrust overvalt je. Je voelt je lusteloos en hebt de neiging om aan jezelf te ontvluchten door de telefoon maar weer te pakken, je vrienden te bellen of je agenda toch maar weer vol te proppen.

Het is voor velen moeilijk om de rust te zoeken en in stilte alleen te zijn met zichzelf. We piekeren over de details van ons leven en onze demonen hebben vrij toegang om hun gezicht te laten zien. Nee, dan maar beter om die leegte weer op te vullen met lawaai om ons heen en andere vormen van afleiding of verleiding. En zo raken we steeds verder weg van onszelf en ontlopen we het wezenlijke in onszelf .

stil staan te midden van onrust.

Het is natuurlijk wel fijn om alleen te zijn. Alle drukte van je af te zetten en tot jezelf te komen. Maar er kan ook zomaar een gevoel van eenzaamheid of depressiviteit ontstaan. Wat doe op zo een moment als je op een dood punt bent aangekomen en niet in staat bent om je hiervan te bevrijden?

Toch is dit een cruciaal punt. Het vraagt moed om het tij te keren. De Duitse monnik Anselm Grün, noemt dit ‘het nederig afdalen in je eigen werkelijkheid’. Hij benadrukt het belang om stil te staan te midden van onrust. Ofwel de moed te hebben om bij deze negatieve gevoelens te blijven en als een nieuwsgierig kind deze gevoelens te verkennen en te onderzoeken.

Meditatief moment inlassen

Als deze innerlijke onrust zich aandient, vlucht er dan niet voor weg, maar neem dan de tijd om een meditatief moment in te lassen. Dat hoeft echt niet op een meditatiematje en hoeft niet langer te duren dan 10 minuten. Ga gewoon ergens rustig zitten of liggen en maak contact met je lichaam, voel je ademhaling en ervaar met bewuste aandacht jouw gevoelens van dat moment. Probeer dit te doen vanuit een oordeelloosheid en met een mild oordeel naar jezelf. Duik er helemaal in en laat gevoelens van irritatie, boosheid, angst of onmacht de revue passeren, alsof je van een afstand naar de film kijkt van jouw leven, zonder dat je daar helemaal in op gaat.

rust zoeken in stiltemomenten

Gedurende de dag een of meerdere stiltemomenten inbouwen kan je helpen om je bewustzijn te verdiepen en meer rust te ervaren. Soms valt het niet mee om het vol te houden omdat de ratio alles in het werk stelt om de stilte te ontvluchten. Probeer daarom vaste momenten in te plannen waar je op een stil plekje gedurende ca. 10 minuten de aandacht op jezelf richt en in verbinding komt met het hart van de stilte. Ook als onderbreking van een drukke werkdag zul je direct de voordelen merken van een dergelijk stiltemoment.

Door dagelijks deze momenten in te bouwen geeft deze vorm van reflectie je meer rust en zelfkennis. Het doet je anders naar de dingen kijken en je waarneming wordt dieper. Een ander belangrijk aspect is dat je compassie met de wereld om je heen groter wordt. Je ervaart meer verantwoordelijkheid en ‘gezamenlijkheid’. Hiermee ontwikkel je een grotere veerkracht om met de uitdagingen van het leven om te gaan.

Ben Hoogenboom/ ZenCenter

3 oktober 202319 februari 2025

Oefening in waarnemen

Ontspannen vanuit een luie theaterstoel kijken naar jouw leven dat zich op het podium afspeelt.

De training ‘zingeving in de praktijk’ begint doorgaans met een oefening in waarnemen. Waarnemen is een bewuste en objectieve manier van registreren van gedrag, gevoelens en gedachten. Zo leer je om van een afstand te kijken naar jouw leven, zonder een oordeel te geven over wat je aantreft. Alsof je ontspannen in een theater zit en vanuit je luie stoel naar het podium kijkt, waar jouw leven zich afspeelt. Je ziet jezelf daar met al je emoties van pijn en verdriet, maar ook met alle positieve en plezierige levenservaringen.

Antwoorden op levensvragen

De oefening ‘waarnemen’, helpt je om antwoorden te vinden op levensvragen of belemmeringen te constateren op jouw weg naar een betekenisvol leven. Je ontdekt hoe je eigen patronen kunt doorzien en loslaten. Maar ook als coach of hulpverlener is het van belang om met jouw client oordeelloos in verbinding te zijn. Of zoals in het boeddhisme wordt gezegd: Elke ontmoeting mag als een volstrekt nieuwe ervaring worden gezien, zonder de ballast van oude mindsets.

Op deze manier waarnemen betekent dat je als het ware als een derde persoon kijkt naar een persoonlijke gebeurtenis of belangrijke levensvragen. Hierdoor kun je ervaringen of gevoelens bij jezelf of bij een ander beter begrijpen en het een plaats geven. Je wordt bewuster van de situatie.

Hieronder vind je een korte leesmeditatie om jezelf waar te nemen en de aandacht naar binnen te richten. Zoek voor deze leesmeditatie, die een ontspannende werking kan hebben, een rustige plek waar je kunt zitten en waar je niet wordt afgeleid. Lees de oefening eerst rustig door en neem daarna de tijd om met gesloten ogen de oefening te herhalen en de woorden tot je door te laten dringen.

Laat al het andere buiten jou los en breng je aandacht naar jezelf. Voel hoe je zit op je stoel en neem rustig waar wat er op dit moment allemaal bij jezelf gebeurt. Kijk of je vanuit een ontspannen nieuwsgierigheid jezelf kunt waarnemen.

Let op je ademhaling. Hoe gaat je ademhaling? Haal rustig en ontspannen adem. Neem even de tijd om je ademhaling te volgen. Probeer bij dit alles bewust en aandachtig te blijven, alsof het de eerste keer is dat je je adem zo ervaart.

Wees bewust van je lichaam en merk op of je ergens gevoelens of emoties ervaart, zonder daar een oordeel over te hebben. Neem het waar als een toeschouwer die naar een spannende film zit te kijken. Je hoeft niets te veranderen.

Zijn er misschien gedachten die je afleiden van deze waarneming. Probeer ook deze gedachten rustig waar te nemen, zonder je ermee te verbinden. Laat ze maar als wolken overdrijven. En ook nieuwe gedachten laat je weer gaan.

Richt je aandacht nu op je gezicht en voel of je de spieren van je gezicht kunt ontspannen. Het kan je helpen om contact te maken met je innerlijke glimlach en voel hoe hierbij de spieren van je gezicht op een plezierige manier ontspannen. Loop in gedachten nu eens rustig door je hele lichaam en neem waar of je ergens spanning of weerstand tegenkomt. Begin in je hoofd en loop in gedachten langzaam naar je voeten. Neem bij elk onderdeel even rustig de tijd om te voelen wat je voelt en laat bij elke uitademing maar wat spanning wegstromen. Het kan zijn dat er tijdens deze reis intuïtief woorden of beelden bij je opkomen.

Probeer tot slot nog enkele minuten te genieten van de ontspanning die je voelt. En neem de tijd om de gebeurtenissen van de reis een plek te geven.

Deze oefening kun je dagelijks doen of voorafgaand aan een meditatie.

Je bent van harte welkom voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Maak een belafspraak via het contactformulier of mail naar ZenCenter: info@zencenter.nl.

24 augustus 202319 februari 2025

Op glad ijs

Mijn spirituele pad

Een van de boeken waarmee ik voorzichtig mijn eerste stappen zette op het spirituele pad was ‘Op glad ijs’ van de Amerikaanse schrijfster, filmster en danseres Shirley Maclaine.

Een boek dat ik nog steeds koester omdat het me deed beseffen dat er meer is tussen hemel en aarde dan ik in mijn beperkte denken voor mogelijk had gehouden. Maar wat me het meest aansprak was mijn verwantschap met de reis van Shirley Maclaine en het diep raken tot in mijn ziel, alsof er oude kennis plotseling tot leven was gekomen. Het was het begin van een reis waarin geen terugkeer meer mogelijk was.

Spiritualiteit is de magische wereld van de geest. Er is een natuurlijke drang om diepere lagen in onszelf te ontdekken. Onbegrensd en zonder vormen en uiteindelijk ook zonder woorden, omdat onze woordenschat nauwelijks in staat is om de essentie van spiritualiteit uit te drukken. En het is ook een eenzame weg, want afdalend in de diepten van onze ziel ontdekken we dat we uniek zijn en dus ook alleen staan en er niets meer is om ons aan vast te houden. Dat drukt eenzaamheid uit, maar tevens een diep besef van overgave en thuiskomen.

Op glad ijs

Heb ik me daarmee op glad ijs begeven? Jazeker. Ik ben er vaak op aangesproken. Reacties van ongeloof, discussies en pogingen om het uit te leggen en er woorden aan te geven. Ook voor mij is het een wereld waar ik kritisch en soms terughoudend en met enige ironie naar kijk. Alsof ik leef in 2 werelden, die van de nuchtere realist en de bescheiden monnik. Het raakt diep aan mijn essentie in wat ik niettemin in alle schroom met anderen wil delen.

Spiritualiteit een rijk bezit

Inmiddels ervaar ik het besef van spiritualiteit als een rijk bezit. Een Zijnsgevoel waarmee ik mezelf en wereld omarm. Ik houd er van om in stilte waar te nemen en de energie te voelen. Dit gebeurt vaak tijdens gesprekken met de mensen om mij heen en vooral met cursisten tijdens de opleiding, waarin naarmate de gesprekken zich verdiepen een eenheidsgevoel kan ontstaan wat me diep kan ontroeren.

Jij bent aanvaard

Ik merk dat ik bv. zo maar geraakt kan worden door een simpele zin of een verhaal uit een boek. Zo beschreef Ton Lathouwers, een zenmeester uit Nijmegen, in zijn boek ‘Meer dan een mens kan doen’, over zijn reis naar Japan en zijn ontmoeting met de Japanse Zenmeester Masao Abe. Hij stortte zijn hart uit bij deze zenmeester, omdat zijn leven op dat moment een puinhoop was. Hij hoopte een antwoord te krijgen waar hij moed uit kon putten en weer mee verder kon. Het antwoord dat hij kreeg was: ‘ je bent aanvaard precies zoals je bent! Hoe je je ook voelt is niet te ontkennen en ook als is de hele wereld tegen je, Je bent aanvaard zoals je bent’.

Dit antwoord raakt me op een dieper niveau, omdat het ook op mij van toepassing is. Misschien niet met zoveel ellende als Ton Lathouwers had ervaren, maar we kennen allemaal onze zwakheden en ellendige dagen. En toch, ondanks alle ellende en tegenstellingen, ben je aanvaard zoals je bent.

Ook ik mag er zijn. Zonder voorwaarden vooraf of zonder mitsen en maren, zonder het gevoel dat ik moet veranderen of dat het anders en beter moet. Ik ben geaccepteerd en dat geldt vast ook voor jou!

Spiritualiteit geeft me het gevoel van geaccepteerd en gedragen te zijn op een ongeplaveide weg met eindeloos vertrouwen.

Wat was het begin van jouw spirituele reis?

Heb jij ook van die momenten gekend, waarin je geraakt bent door een boek, een verhaal of situatie? Ogenschijnlijk onbeduidende momenten, die toch een diepe indruk op je hebben achtergelaten? Deel hier gerust jouw ervaring!

Ben Hoogenboom/ ZenCenter

2 juli 202319 februari 2025

dansen met je uitdagingen

Balans tussen binnen en buiten

We leven in een wereld met steeds meer prikkels. Het nieuws komt dagelijks als een vloedgolf over ons heen. We worden overstroomd met digitale berichten en beelden. Daarnaast zijn er de uitdagingen in het privéleven of in het werk waar we mee moeten dealen. Hoe houd je de balans tussen de binnen en buiten? Hoe zorg je er voor dat het leven je niet overspoelt en je wegtrekt van innerlijke stabiliteit?

Vijanden veranderen in danspartners

Stil staan

Durf je het aan om stil te staan en niet meer mee te gaan met de verleidelijke prikkels en negatieve gedachten? Het is niet eenvoudig, want stil staan kan erg ongemakkelijk zijn. We komen dan allerlei gevoelens tegen die we juist willen verdringen en hebben de neiging om nog meer verslavende prikkels te zoeken, waardoor we steeds verder wegzakken in de vicieuze cirkel van stress en negativiteit.

Meditatie en aandacht

Meditatie is een manier om de balans te herstellen tussen lichaam en geest. Door stil te staan en stil te zijn, word je bewust van diepere lagen en waarden die voor jou belangrijk zijn. Het helpt om je te concentreren en met mededogen en vertrouwen naar jouw levenspad te kijken.

Naast meditatie kun je er ook voor kiezen om bepaalde werkzaamheden met extra aandacht te doen. Dat kunnen eenvoudige klusjes zijn in of om het huis, die je nu misschien op de automatische piloot doet.

Aardappels schillen

Ik herinner me een oefening waar de leraar ons aardappelen liet schillen. Normaal een bezigheid waar je lekker bij kunt wegdromen naar andere gedachten. Maar nu was het de bedoeling dat je heel bewust was van de beweging van je handen, het snijden van het mes en de koelte van de geschilde aardappel bemerkte. Ogenschijnlijk een onzinnige oefening maar wel een voorbeeld hoe je meer in het ‘hier en nu’ wakker en aanwezig kunt zijn.

Aandacht helpt je om te focussen op een bezigheid of een gesprek, zonder dat je je laat afleiden of verleiden door andere zaken. Juist door je aandacht te richten ontstaat er ruimte om het hele ‘plaatje’ te zien. De beloning is een merkbare verbetering van je mentale gezondheid en het geeft je bezigheden een diepere ontspannen wezensgrond.

Dansen met de uitdagingen van het leven

Als er balans is tussen jouw innerlijk en de uiterlijke hectiek van het leven ben je meer bewust van het aantrekken en afstoten van deze krachten. Je bent je meer bewust van verlangens en afkeer. Vanuit een positief zelfvertrouwen ontdek je wat het dagelijkse leven je te bieden heeft en ga je de dans aan met jouw uitdagingen.

#BenHoogenboom/ Centrum voor zingeving

13 juli 20228 augustus 2023

Wat is de zin van het leven?

Een man van middelbare leeftijd besluit het leven van alledag achter zich te laten om antwoord te vinden op deze éne cruciale vraag. Gewapend met een videocamera gaat hij op pad om mensen uit alle lagen van de samenleving te interviewen en de vraag te stellen: “Wat is de zin van het leven”.

universele levensvraag

De Amerikaanse documentaire ‘The One” die hier uit voortgekomen is heb ik al diverse malen met grote interesse bekeken, want deze vraag houdt mij ook bezig. En de antwoorden helpen me misschien op mijn zoektocht om verder door te dringen in de mystiek van deze universele levensvraag.

Voor sommigen is het onzinnig om deze vraag te stellen. Het leven komt zoals het komt en heeft geen specifiek doel, behalve dan misschien de voortplanting van de mens. Niet geheel tot mijn verrassing hadden de meeste mensen geen idee of deden hakkelend een poging om antwoord te geven op deze vraag. Sommigen noemden God, schoonheid of liefde als ultieme zin van dit leven.

Zo herinner ik mij uit mijn schooltijd de vraag uit de kleine catechismus : “Waartoe zijn wij op aarde?”. Het antwoord stond er alvast bijgeschreven, zodat ik er niet over na hoefde te denken: “Wij zijn op aarde om God te dienen en hier en in het hiernamaals gelukkig te zijn’. Ik had toen geen besef van de betekenis van dit antwoord en had er net zo min over nagedacht als veel anderen die deze vraag voorgeschoteld kregen.

Een antwoord waar ik een verbinding mee voelde

Uiteraard was ik benieuwd of er uit al deze interviews een antwoord kwam, wat mij werkelijk raakte. Een antwoord waar ik diep van binnen een verbinding mee voelde. Hopelijk kon ik het vinden bij de antwoorden van bekende spirituele leiders, schrijvers en denkers, zoals Deepak Chopra, Thich Nhat Hahn, de Dalai Lama, Ram Dass en de vele anderen, die werden geïnterviewd. Hoewel hun antwoorden wijs, doordacht en soms humoristisch overkwamen, kon ik toch niet de verdieping voelen die ik had verwacht.

Het antwoord dat mij het meest raakte was echter het antwoord van de Amerikaanse monnik Thomas Keating.: “De zin van het leven is het besef dat jij en ik één zijn, ofwel dat jij en het andere één zijn”. Waarom dit antwoord mij raakte weet ik niet precies. Misschien een mooie filosofische gedachte of toch een antwoord dat raakte aan een diepe innerlijke waarheid.

Ik herken het overigens tijdens verdiepende (coach) gesprekken. Momenten waarop je samenvalt met je gesprekspartner. Een eenheidsbesef dat enorm betekenisvol en verbindend aanvoelt. Maar ook in de natuur kan het me overvallen. Wanneer ik me één voel met al het andere om mij heen.

Ik realiseer me dat dit voor mij kleine pareltjes zijn van een zinvol leven. Maar voor ieder geldt hierop een strikt persoonlijk antwoord.

Wat zou trouwens jouw antwoord zijn op de vraag: “Wat geeft zin en betekenis aan jouw leven?”

Ben Hoogenboom/ZenCenter/ Centrum voor zingeving.